การตรวจคุณภาพน้ำ มีประโยชน์และความสำคัญอย่างไร
การตรวจสอบคุณภาพน้ำถือเป็นสิ่งสำคัญที่ผู้ประกอบการและทุกโรงงานอุตสาหกรรมควรต้องพึงกระทำอย่างสม่ำเสมอ มาเข้าใจการตรวจสอบคุณภาพน้ำกันว่ามีกี่ประเภท และมีความสำคัญอย่างไรในวงการอุตสาหกรรม
ความสำคัญของการตรวจสอบคุณภาพน้ำ
การตรวจสอบคุณภาพน้ำถือเป็นสิ่งสำคัญที่ผู้ประกอบการและทุกโรงงานอุตสาหกรรมควรต้องพึงกระทำอย่างสม่ำเสมอ เนื่องจากโดยปกติแล้วในโรงงานอุตสาหกรรมมักมีน้ำเสียที่เกิดขึ้นจากกระบวนการผลิตสินค้า หากต้องการควบคุมมาตรฐานให้เป็นไปตามที่กฎหมายกำหนด ทุกโรงงานอุตสาหกรรมจึงจำเป็นต้องมีการตรวจสอบคุณภาพน้ำ เพื่อติดตามระบบบำบัดน้ำเสีย และควบคุมค่าสารมลพิษในน้ำให้อยู่ในเกณฑ์ที่กรมโรงงานกำหนด ก่อนที่จะปล่อยออกสู่การนิคม แหล่งน้ำสาธารณะหรือออกสู่แหล่งชุมชน
ประโยชน์และความสำคัญของการตรวจสอบคุณภาพน้ำ
- ทราบถึงคุณสมบัติของน้ำ
การตรวจสอบคุณภาพน้ำไม่เพียงแต่จะช่วยให้คุณทราบคุณสมบัติของน้ำที่สังเกตได้ด้วยตาเปล่า อย่างระดับความขุ่นมัวของน้ำเท่านั้น แต่ยังช่วยวิเคราะห์ถึงส่วนประกอบ สิ่งเจือปน และสารมลพิษภายในน้ำได้อย่างละเอียดอีกด้วย ซึ่งค่าพารามิเตอร์วัดคุณสมบัติของน้ำต่าง ๆ ก็จะสามารถบ่งชี้ได้ว่า น้ำทิ้งจากภายในโรงงานอุตสาหกรรมของคุณนั้นตรงตามเกณฑ์ที่กรมโรงงานกำหนดหรือไม่ - บอกถึงแหล่งมลพิษหรือสาเหตุที่ทำให้เกิดน้ำเสีย
เมื่อทราบถึงคุณสมบัติของน้ำจากการตรวจสอบคุณภาพน้ำแล้ว ค่าพารามิเตอร์ต่าง ๆ ก็จะแสดงผล และชี้ให้เห็นถึงแหล่งมลพิษหรือสาเหตุที่ทำให้เกิดน้ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรมของคุณได้ทันที เช่น น้ำเสียประเภทที่มีสารเคมี โดยพิจารณาจากค่า COD (Chemical Oxygen Demand) น้ำเสียในรูปแบบสารแขวนลอยที่มีค่า TDS (Total Dissolved Solids) สูง หรือน้ำเสียที่มักพบมากในโรงงานอุตสาหกรรม อย่างน้ำเสียประเภทที่มีสารอินทรีย์ หรือมีค่า BOD (Biological Oxygen Demand) สูงกว่า 6 มิลลิกรัมต่อลิตร เป็นต้น - วางแผนวิธีการบำบัดน้ำเสียและปรับปรุงคุณภาพน้ำให้ดียิ่งขึ้น
เมื่อรับรู้ถึงสาเหตุที่ทำให้เกิดมลพิษทางน้ำจากการตรวจสอบคุณภาพน้ำแล้ว เราก็จะสามารถมองหาวิธีแก้ไขปรับปรุงคุณภาพน้ำ และเลือกระบบบำบัดน้ำเสียได้อย่างเหมาะสม ไม่ว่าจะเป็นการบำบัดน้ำเสียทางกายภาพ เช่น กระบวนการดักขยะขนาดใหญ่ กระบวนการกำจัดไขมันและน้ำมัน กระบวนการตกตะกอนโดยใช้สารเคมี และกระบวนการกำจัดสารพิษจำพวกโลหะหนัก หรือจะเป็นการบำบัดน้ำเสียทางชีวภาพที่ต้องทำการเลี้ยงเชื้อจุลินทรีย์เพื่อย่อยสลายสารมลพิษในน้ำเสีย และการกำจัดตะกอน โดยใช้วิธีการรีดน้ำออกจากกากตะกอนเพื่อลดปริมาตรของกากตะกอนลง
ประเภทและวิธีการตรวจสอบคุณภาพน้ำ
- การตรวจสอบคุณภาพน้ำทางกายภาพ
การตรวจสอบคุณภาพน้ำทางกายภาพ เราจะใช้วิธีการสังเกตคุณลักษณะของน้ำเป็นหลัก โดยสังเกตจากแหล่งน้ำโดยตรง ไปยืนริมน้ำแล้วสูดหายใจดมกลิ่น และตักน้ำตัวอย่างมาสังเกตอย่างน้อยประมาณ 2 ลิตร เพื่อตรวจสอบสี กลิ่น อุณหภูมิ ความขุ่นและความโปร่งแสง สำหรับการตรวจสีและกลิ่นของน้ำ วิธีการก็จะใช้เทอร์โมมิเตอร์และจานวัดความโปร่งใสสำหรับวัดอุณหภูมิ ความขุ่นและความโปร่งแสงของน้ำ โดยจะวัดจากแหล่งน้ำโดยตรง เพื่อที่จะได้ค่าที่แม่นยำที่สุด - การตรวจสอบคุณภาพน้ำทางเคมี
วิธีการตรวจสอบคุณภาพน้ำทางเคมีที่พบเห็นได้ทั่วไป คือการใช้ Test Kit โดยใส่สารเคมีลงในตัวอย่างน้ำที่เราตักมาเพื่อทำการตรวจสอบคุณภาพน้ำ ซึ่งสารเคมีจะทำปฏิกิริยากับน้ำและเปลี่ยนสี จากนั้นเราสามารถเทียบสีที่ได้กับแผ่นเทียบสีเพื่อวัดผลการตรวจสอบได้ วิธีนี้จะช่วยให้เราสามารถวัดค่าความเป็นกรดด่างของน้ำ หรือค่า pH ของน้ำได้ อีกทั้งยังสามารถตักน้ำตัวอย่างและส่งไปตรวจที่ห้องปฏิบัติการ เพื่อวัดค่า BOD (Biological Oxygen Demand) ซึ่งเป็นค่าวัดปริมาณออกซิเจนที่จุลินทรีย์ต้องการใช้ย่อยสลายสารอินทรีย์ในน้ำ และค่า COD (Chemical Oxygen Demand) ที่บ่งบอกถึงปริมาณออกซิเจนที่สารเคมีใช้ในการย่อยสลายสารอินทรีย์ น้ำที่มีค่า COD สูงแสดงว่ามีการปนเปื้อนของสารเคมีสูง สกปรกมากเกินกว่ามาตรฐานควบคุมการระบายน้ำทิ้งโรงงาน ค่า DO หรือปริมาณออกซิเจนละลายน้ำ รวมถึงค่าพารามิเตอร์ที่บ่งบอกถึงคุณสมบัติน้ำต่าง ๆ เช่น ค่าของแข็งในน้ำ ทั้งค่าของแข็งทั้งหมด (TS) ค่าของแข็งละลายน้ำทั้งหมด (TDS) และค่าของแข็งแขวนลอย (SS) ค่าน้ำมันและไขมันในน้ำ ค่าสารประกอบไนโตรเจน และค่าโลหะหนักทั้งแบบมีพิษและไม่มีพิษ - การตรวจสอบคุณภาพน้ำทางชีวภาพ
คุณภาพทางชีวภาพในน้ำ คือการตรวจสอบคุณภาพน้ำว่ามีปริมาณเชื้อแบคทีเรีย และปริมาณแบคทีเรียเฉพาะกลุ่มมากน้อยขนาดไหน ซึ่งการตรวจสอบคุณภาพน้ำในด้านนี้จำเป็นต้องใช้ความชำนาญและเครื่องมือช่วยในการตรวจสอบอย่างละเอียด ดังนั้นจึงนิยมจัดเก็บน้ำตัวอย่างจากแหล่งน้ำ แล้วนำส่งไปตรวจสอบที่ห้องปฏิบัติการวิเคราะห์อย่างละเอียด โดยทุกครั้งที่ตรวจสอบ ไม่ว่าจะเป็นวันเวลาในการจัดเก็บน้ำตัวอย่าง ตลอดจนการดำเนินการตรวจสอบคุณภาพน้ำในขั้นตอนต่าง ๆ จะมีการจดบันทึกอย่างละเอียดทุกครั้ง เพื่อที่จะได้ผลการตรวจสอบที่แม่นยำและละเอียดที่สุด
บริษัท เวิลด์ เคมีคอล ฟาร์อีสท์ จำกัด (จังหวัดเชียงใหม่)
261/3-6 ถ.มหิดล ต.ป่าแดด อ.เมือง จ.เชียงใหม่ 50100
โทร. 053-204 446-7 / 053-204 465
