‘มารู้จัก’ แซนแทนกัม สารเพิ่มความหนืดในอาหาร

แซนแทนกัม (Xanthan Gum) เป็นสารเพิ่มความหนืดที่นิยมใช้ในผลิตภัณฑ์อาหารและขนม เพื่อให้อาหารมีความข้นเหนียวและคงรูปได้ รวมทั้งเป็นส่วนผสมในของใช้และผลิตภัณฑ์อื่น ๆ เช่น ยาสีฟัน เครื่องสำอาง ยา ไปจนถึงวัสดุก่อสร้าง 

แซนแทนกัมถูกนำมาใช้ประโยชน์อย่างหลากหลาย ขณะเดียวกันก็มีกระแสว่าแซนแทนกัมเป็นอันตรายต่อระบบทางเดินอาหารและระบบทางเดินหายใจ ทำให้เกิดความสงสัยว่าสามารถรับประทานหรือใช้ได้อย่างปลอดภัยหรือไม่ บทความนี้จะชวนทุกคนมาทำความรู้จักประโยชน์ ข้อควรระวังในการบริโภคและใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีแซนทันกัมไปด้วยกัน

แซนแทนกัมคืออะไร พบในผลิตภัณฑ์ใดบ้าง

แซนทันกัมผลิตจากการหมักน้ำตาลกับแบคทีเรีย Xanthomonas Campestris ทำให้ได้ของเหลวสีน้ำตาล เมื่อเติมแอลกอฮอล์ลงไปจะแข็งตัวและแห้งกลายเป็นผงสีขาว หากผสมแซนทันกัมในน้ำจะละลายได้อย่างรวดเร็ว มีลักษณะข้นหนืดและคงตัว จึงนำไปใช้ในกระบวนการผลิตอาหารและผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ในโรงงานอุตสากรรม

นอกจากนี้ แซนแทนกัมยังใช้เป็นส่วนประกอบในแชมพู ครีมนวดผม ยาสีฟัน ลิปสติก โลชั่น ครีมทาผิว ยา อาหารเสริม อาหารสัตว์ กาว บรรจุภัณฑ์อาหาร และวัสดุก่อสร้าง เป็นต้น

ประโยชน์ของแซนแทนกัม

ในด้านการดูแลสุขภาพ งานวิจัยบางส่วนพบว่าแซนแทนกัมมีประโยชน์ดังนี้

ช่วยให้รู้สึกอิ่ม หิวช้าลง และแก้ท้องผูก 

แซนแทนกัมมีคุณสมบัติเป็นไฟเบอร์ชนิดละลายน้ำ (Soluble Fiber) ได้ แซนแทนกัมจะดูดซับน้ำเอาไว้และพองตัวจนมีลักษณะคล้ายเจล เมื่อรับประทานเข้าไปจะช่วยให้อิ่มนานขึ้น และกระตุ้นการขับถ่าย จึงเหมาะกับผู้ที่ควบคุมน้ำหนักตัว

ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด

แซนแทนกัมที่พองตัวเป็นเจลอาจช่วยชะลอการดูดซึมน้ำตาลเข้าสู่กระแสเลือด จากผลการศึกษาในกลุ่มผู้ป่วยเบาหวานและกลุ่มผู้ที่ไม่เป็นเบาหวาน โดยให้ทั้ง 2 กลุ่มรับประทานมัฟฟินธรรมดา 6 สัปดาห์ และมัฟฟินที่มีส่วนผสมของแซนแทนกัมอีก 6 สัปดาห์ พบว่าระดับน้ำตาลในเลือดของกลุ่มที่เป็นผู้ป่วยเบาหวานต่ำกว่าอีกกลุ่มหนึ่ง

นอกจากนี้ งานวิจัยอีกชิ้นทดลองให้กลุ่มคนที่มีสุขภาพดีอดอาหารเป็นเวลา 12 ชั่วโมง และดื่มเครื่องดื่มเสริมคุณค่าทางโภชนาการที่มีส่วนประกอบของแซนแทนกัมเทียบกับกลุ่มที่ไม่ได้ดื่ม ผลพบว่าหลังจากดื่มเครื่องดื่มดังกล่าวเป็นเวลา 20 นาที ระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ที่ดื่มเครื่องดื่มที่มีแซนแทนกัมต่ำกว่ากลุ่มที่ไม่ได้ดื่มเครื่องดื่มที่มีแซนแทนกัม

นอกจากนี้ แซนแทนกัมอาจนำมาใช้ประโยชน์ด้านอื่น ๆ เช่น

  • ใช้เป็นสารทดแทนในน้ำยาบ้วนปาก เพื่อช่วยบรรเทาอาการปากแห้งและทดแทนน้ำลาย (Saliva Substitute) ในผู้ป่วยกลุ่มอาการโจเกรน (Sjogren’s Syndrome) ซึ่งเป็นโรคทางพันธุกรรมที่ทำให้ต่อมผลิตความชุ่มชื้นในร่างกายเกิดความผิดปกติ ส่งผลให้ดวงตาและปากแห้ง
  • ช่วยป้องกันฟันผุ และการสูญเสียแร่ธาตุของฟัน
  • ช่วยลดอาการแสบร้อนดวงตา น้ำตาไหล และตาไวต่อแสงในผู้ที่มีอาการตาแห้ง

อย่างไรก็ตาม งานวิจัยและการศึกษาเหล่านี้ทดลองในกลุ่มตัวอย่างจำนวนไม่มาก ศึกษาในระยะสั้น หรือทดลองในสัตว์ จึงยากที่จะสรุปได้ชัดเจน และจำเป็นต้องรอผลการศึกษาเพิ่มเติมต่อไป

ผลกระทบต่อร่างกายจากแซนแทนกัม และการใช้ให้ปลอดภัย

การรับประทานแซนแทนกัมปริมาณมากอาจทำให้เกิดอาการท้องอืด และท้องเสีย จึงไม่ควรรับประทานปริมาณมากเกินไป โดยปริมาณแซนแทนกัมจากข้อกำหนดขององค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกาที่สามารถใช้บริโภค คือ

  • ผลิตภัณฑ์อาหารในโรงงานอุตสาหกรรม สามารถผสมแซนแทนกัมได้ 0.05%–0.3% ต่อผลิตภัณฑ์ และผู้ที่ใช้ทำอาหารเอง ควรใช้แซนแทนกัมในปริมาณเล็กน้อย เช่น 1/4 ช้อนชาสำหรับทำซอสราดสเต็ก หรือทำไอศกรีม และ 1/8 ช้อนชาต่อแป้ง 1 ถ้วยตวงเมื่ออบขนมปัง เป็นต้น
  • ยาชนิดรับประทาน สามารถผสมแซนแทนกัมได้ไม่เกิน 15 กรัม

นอกจากนี้ แซนแทนกัมอาจก่อให้เกิดอาการแพ้ในคนที่มีอาการแพ้อาหารจำพวกข้าวสาลี ข้าวโพด ถั่วเหลือง และผลิตภัณฑ์นมที่ใช้ในการผลิตน้ำตาล ซึ่งเป็นสารตั้งต้นในการทำแซนแทนกัม คนที่แพ้อาหารเหล่านี้จึงควรหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีแซนแทนกัม

สำหรับคนที่ไม่ควรรับประทานแซนแทนกัม ได้แก่ คนที่มีภาวะกลั้นอุจจาระไม่อยู่ (Fecal Incontinence) คนที่เตรียมเข้ารับการผ่าตัด คนที่ใช้ยารักษาโรคเบาหวาน หญิงตั้งครรภ์ วางแผนจะตั้งครรภ์ และกำลังให้นมบุตร เนื่องจากการรับประทานแซนแทนกัมอาจทำให้อาการของโรคแย่ลง หรือทำให้ประสิทธิภาพของยาลดลง

แซนแทนกัมเป็นสารเพิ่มความหนืดที่นิยมใช้เป็นสารปรุงแต่งอาหารและใช้ในกระบวนการผลิตสินค้าที่พบได้ในชีวิตประจำวัน หากรับประทานในปริมาณที่เหมาะสมมักไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพ แต่คนที่มีโรคประจำตัวหรือใช้ยารักษาโรคอื่น ๆ อยู่ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้แซนแทนกัมเสมอ และหากเกิดอาการผิดปกติหลังรับประทานหรือใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีแซนแทนกัม ควรหยุดใช้และปรึกษาแพทย์

 

ราคานี้เฉพาะสั่งซื้อผ่านเว็บไซต์เท่านั้น

 

 

 

 

 

บริษัท เวิลด์ เคมีคอล ฟาร์อีสท์ จำกัด (จังหวัดเชียงใหม่)
261/3-6 ถ.มหิดล ต.ป่าแดด อ.เมือง จ.เชียงใหม่ 50100 โทร. 053-204 446-7 / 053-204 465 sales_worldchemical@hotmail.com