สารเคมีที่ใช้ในการฟอก ย้อม และเคลือบผ้า
การผลิตสิ่งทอเป็นอุตสาหกรรมที่ต้องอาศัยกระบวนการฟอก ย้อม และเคลือบผ้าเพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ สีสันสวยงาม และคุณสมบัติที่เหมาะสมต่อการใช้งาน กระบวนการเหล่านี้จำเป็นต้องใช้ สารเคมีที่ใช้ในการฟอก รวมถึงสารเคมีอื่นๆ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ต้องการ ในบทความนี้เราจะมาทำความรู้จักกับสารเคมีที่ใช้ในแต่ละกระบวนการ
สารเคมีที่ใช้ในการฟอกผ้า
การฟอกผ้าเป็นขั้นตอนที่ช่วยขจัดสิ่งสกปรก สีเดิม และสิ่งเจือปนออกจากเนื้อผ้า เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับกระบวนการย้อมสีและตกแต่งผ้า สารเคมีที่นิยมใช้ในกระบวนการฟอกผ้ามีดังนี้:
- ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ (Hydrogen Peroxide, H₂O₂) – เป็นสารฟอกสีที่นิยมใช้มากที่สุด เนื่องจากมีประสิทธิภาพสูงและไม่ทำลายเส้นใยผ้า
- โซเดียมไฮโปคลอไรต์ (Sodium Hypochlorite, NaOCl) – ใช้ในการฟอกผ้าฝ้ายและลินิน แต่ต้องใช้อย่างระมัดระวังเพราะอาจทำให้เส้นใยเปราะบาง
- โซเดียมไฮดรอกไซด์ (Sodium Hydroxide, NaOH) – ใช้ร่วมกับสารฟอกอื่นๆ เพื่อช่วยขจัดไขมันและแวกซ์ที่อยู่บนเส้นใย
- เอนไซม์ (Enzymes) – เป็นสารชีวภาพที่ช่วยขจัดสิ่งสกปรกโดยไม่ทำลายโครงสร้างของเส้นใย
สารเคมีที่ใช้ในการย้อมผ้า
หลังจากกระบวนการฟอกผ้าแล้ว ผ้าจะถูกนำมาย้อมสีเพื่อเพิ่มความสวยงามและความคงทนของสี สารเคมีที่ใช้ในการย้อมมีหลายประเภท ได้แก่:
- สีย้อมรีแอกทีฟ (Reactive Dyes) – ใช้กับเส้นใยธรรมชาติ เช่น ฝ้าย และไหม ให้สีสดและติดทนนาน
- สีย้อมกระจาย (Disperse Dyes) – ใช้สำหรับย้อมเส้นใยสังเคราะห์ เช่น โพลีเอสเตอร์
- สารช่วยย้อม (Dyeing Auxiliaries) – เช่น สารปรับค่า pH และสารเพิ่มการซึมผ่านของสี เพื่อให้การย้อมมีประสิทธิภาพมากขึ้น
- สารช่วยคงสี (Fixatives) – ใช้หลังการย้อมเพื่อป้องกันการซีดจางของสี
สารเคมีที่ใช้ในการเคลือบผ้า
การเคลือบผ้าเป็นกระบวนการที่ช่วยเพิ่มคุณสมบัติพิเศษให้กับเนื้อผ้า เช่น การกันน้ำ กันไฟ และการป้องกันรังสียูวี สารเคมีที่ใช้ในกระบวนการนี้ได้แก่:
- สารกันน้ำ (Water Repellents) – เช่น ซิลิโคน (Silicone) และฟลูออโรคาร์บอน (Fluorocarbons) ที่ช่วยป้องกันน้ำซึมผ่านผ้า
- สารกันไฟ (Flame Retardants) – ใช้ในอุตสาหกรรมเสื้อผ้าป้องกันไฟ เช่น ฟอสเฟต (Phosphates) และโบรเมต (Bromates)
- สารป้องกันรังสียูวี (UV Absorbers) – ป้องกันสีซีดจากแสงแดด ช่วยยืดอายุการใช้งานของผ้า
- สารป้องกันเชื้อราและแบคทีเรีย (Antimicrobial Agents) – ช่วยลดกลิ่นอับและป้องกันการเกิดเชื้อราในผ้า
ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและแนวทางที่ยั่งยืน
แม้ว่าสารเคมีที่ใช้ในการฟอก ย้อม และเคลือบผ้าจะมีประโยชน์มากมาย แต่ก็อาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมหากมีการปล่อยของเสียโดยไม่มีการบำบัด ดังนั้น แนวทางที่ยั่งยืนควรประกอบด้วย:
- การใช้สารเคมีที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เช่น สารชีวภาพ
- การบำบัดน้ำเสียจากกระบวนการผลิตก่อนปล่อยลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาติ
- การใช้เทคโนโลยีการผลิตที่ช่วยลดการใช้พลังงานและทรัพยากร
สรุป
สารเคมีที่ใช้ในการฟอก ย้อม และเคลือบผ้ามีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมสิ่งทอ โดยแต่ละกระบวนการมีสารเคมีเฉพาะที่ช่วยให้ได้คุณภาพของผ้าตามต้องการ อย่างไรก็ตาม การเลือกใช้สารเคมีอย่างเหมาะสมและการดำเนินการอย่างยั่งยืนเป็นสิ่งที่จำเป็นเพื่อป้องกันผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม อุตสาหกรรมสิ่งทอควรคำนึงถึงแนวทางที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมเพื่อให้เกิดความสมดุลระหว่างคุณภาพสินค้าและการดูแลสิ่งแวดล้อม
สนใจติดต่อ เวิลด์เคมีคอล กรุ๊ป ผู้นําด้านการจําหน่ายและนำเข้า สารเคมีภัณฑ์ เคมีภัณฑ์อุตสาหกรรม ขนาดใหญ่ และ ขนาดย่อม ประเภท เคมีอุตสาหกรรม เคมีทําความสะอาด เคมีสระว่ายน้ำ เคมีบำบัดน้ำ เคมีงานปั้น-งานหล่อ เคมีอาหาร กลิ่น สารสกัด สี น้ำหอม เคมีเครื่องสำอาง อาทิ กลีเซอรีน โซดาไฟเกล็ด โซเดียมเมต้าไบซัลไฟต์ เอทิลแอลกอฮอล์ ฯลฯ สารพัดด้านเคมี เวิลด์เคมิคอล กรุ๊ป พร้อมให้บริการและให้ปรึกษากับลูกค้าทุกท่าน
สนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
Line ID : @worldchemical
Facebook : https://www.facebook.com/chemical.chiangmai
เว็บไซต์ : www.worldchemical.co.th
โทร : 053 204 446-7
