โปตัสเซียม ซิเทรต (Potassium Citrate) เป็นวัตถุเจือปนอาหาร และ เป็น Potassium Salt ของ Citric Acid มีลักษณะสีขาว ไม่มีกลิ่น และมีรสเค็มเล็กน้อย ละลายน้ำได้ดี ใช้เป็นวัตถุกันเสียในอาหารหลากหลายชนิดและสามารถใช้เป็นสารปรับ ความเป็นกรด นิยมใช้ เช่น เครื่องดื่ม เบเกอรี่ ผักแปรรูป ลูกอม พาสตา ซอสถั่วเหลือง ผลิตภัณฑ์จากปลา ไซรัป นมพาสเจอไรซ์ ชีส ซีเรียล ผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์แปรรูป เครื่องปรุงรส ซุป เครื่องดื่มชูกำลัง เป็นต้น
โปตัสเซียม ซิเทรต เป็นเกลือโพแทสเซียม ของกรดซิตริก มีสูตรโมเลกุลคือ K3C6H5O7 มีลักษณะเป็นผลึกสีขาว ไม่มีกลิ่นและรสของเกลือ หากอยู่ในรูปโมโนไฮเดรต (monohydrate form) จะมีความสามารถดูดความชื้นได้สูงและทำปฏิกิริยากลายเป็นของเหลว ในอุตสาหกรรมอาหาร โปตัสเซียม ซิเตรท ถูกใช้เป็นวัตถุเจือปนอาหาร (Food additive) โดยใช้เป็นสารปรับความเป็นกรด มีรหัสเฉพาะของสาร (E-number) คือ E332 ในทางการแพทย์ มีการใช้โปตัสเซียม ซิเตรท ในการควบคุมนิ่วในไตที่เกิดจากกรดยูริกและซิสตีน (cysteine)
ประโยชน์ด้านต่างๆ ของ โปตัสเซียม ซิเทรต
- อาหาร : โปตัสเซียม ซิเทรต สามารถใช้เป็นสารควบคุมความเป็นกรดและใช้เป็นวัตถุกันเสียในอาหารหลากหลายชนิด เช่น ผลิตภัณฑ์จากปลา ไซรัป นมพาสเจอไรซ์ ชีส ซีเรียล ผักแปรรูป ลูกอม พาสตา ซอสถั่วเหลือง เบเกอรี่ ผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์แปรรูป เครื่องปรุงรส ซุป เป็นต้น
- เภสัชกรรม : ทางการแพทย์มีการใช้ โปตัสเซียม ซิเตรท ในการรักษาโรคนิ่ว โดย โปตัสเซียม ซิเทรต จะทำหน้าที่เป็น แอลคาไนซ์ซิ่ง เอเจนท์ (Alkylating agent) ในการรักษาอาการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะไม่รุนแรง เช่น โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
- ผลิตภัณฑ์สุขภาพ : เนื่องจาก โปตัสเซียม ซิเทรต เป็นสารที่ไม่มีอันตรายต่อสุขภาพ จึงถูกนำมาใช้ในผลิตภัณฑ์สุขภาพ เช่น ผลิตภัณฑ์สำหรับเด็ก เครื่องสำอางค์ (ลิปสติก) ผลิตภัณฑ์อาบน้ำ (สบู่) น้ำย้อมผม เป็นต้น
- เกษตรกรรม : ในทางเกษตรกรรมมีการใช้ โปตัสเซียม ซิเทรต เป็นส่วนประกอบของอาหารสัตว์ ทั้งสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม และสัตว์ปีก นอกจากนี้ยังมีการใช้เป็นส่วนผสมของปุ๋ย เพื่อเพิ่มแร่ธาตุ โปตัสเซียม ดินอีกด้วย
- อุตสาหกรรมอื่น ๆ : เนื่องจาก โปตัสเซียม ซิเทรต เป็นสารเคมีที่ไม่ส่งผลกระทบกับสิ่งแวดล้อม จึงมีการนำมาใช้เป็นสารทำความสะอาดแทนสาร ไตรโซเดียม ฟอสเฟต (Trisodium phosphate) ในอุตสาหกรรมต่าง ๆ
